Wiadomości
Pięć lat po Brexicie: co naprawdę zyskała i straciła Wielka Brytania
31 stycznia 2020 roku Wielka Brytania zakończyła 47-letnią współpracę z UE, pozostając jeszcze przez 11 miesięcy w jednolitym rynku i unii celnej, aby ułatwić proces przejściowy.
Wpływ Brexitu był ogromny – zarówno w wymiarze politycznym, jak i społecznym.
Eksperci z BBC Verify przeanalizowali pięć kluczowych obszarów, w których Brexit miał największy wpływ na życie mieszkańców Wielkiej Brytanii.
Handel: wzrost biurokracji i spadek eksportu
Analizy ekonomiczne wskazują, że opuszczenie jednolitego rynku i unii celnej miało negatywny wpływ na handel towarami.Zobacz też:
Choć udało się uniknąć ceł i taryf, nowe wymogi administracyjne i formalności celne znacząco wydłużyły procesy eksportu i importu.
Niektóre badania sugerują, że eksport brytyjskich towarów jest o 30% niższy, niż byłby w przypadku pozostania w UE, inne wskazują na 6% spadek. Różnice wynikają z metodologii badań, jednak jedno jest pewne – małe firmy ucierpiały najbardziej, ponieważ trudniej było im dostosować się do nowych przepisów.
Pomimo Brexitu, eksport usług (np. doradztwa biznesowego i reklamowego) utrzymał się na stabilnym poziomie.
Prognozy Office for Budget Responsibility (OBR) wskazują jednak, że długoterminowo Brexit obniży brytyjski eksport i import o 15%, co przełoży się na spadek PKB o 4% – równowartość 100 miliardów funtów.
Wielka Brytania podpisała nowe umowy handlowe z Australią i Nową Zelandią oraz prowadzi negocjacje z USA i Indiami, jednak nawet rządowe analizy wskazują, że nie zrekompensują one strat wynikających z ograniczeń w handlu z UE.
Imigracja: spadek liczby pracowników z UE i wzrost migracji spoza Europy
Jednym z głównych argumentów za Brexitem była kwestia swobody przepływu osób.Po zakończeniu okresu przejściowego liczba imigrantów z UE znacząco spadła, jednak równocześnie wzrosła migracja spoza Europy.
Od stycznia 2021 r. obywatele UE i spoza UE muszą uzyskać wizę pracowniczą, aby pracować w Wielkiej Brytanii (z wyjątkiem obywateli Irlandii).
Największy wzrost odnotowano wśród imigrantów zatrudnionych w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej oraz wśród studentów zagranicznych.
Brytyjskie uczelnie, które po Brexicie zmagały się z problemami finansowymi, zaczęły intensywnie rekrutować studentów spoza UE, przyciągając ich możliwością pozostania i pracy w Wielkiej Brytanii po ukończeniu studiów.
W kolejnych latach rząd stopniowo ograniczał możliwość sprowadzania rodzin przez studentów i pracowników, aby zmniejszyć presję migracyjną.
Podróże: nowe kontrole graniczne i zmiany dla turystów
Koniec swobodnego przepływu osób wpłynął również na turystów i podróżujących służbowo.Obecnie Brytyjczycy mogą przebywać w UE maksymalnie 90 dni w ciągu 180 dni bez wizy, ale obowiązują ich dodatkowe wymagania paszportowe.
W 2025 roku Unia Europejska wprowadzi nowy system Entry Exit System (EES), który zastąpi ręczne stemplowanie paszportów.
Podróżni spoza UE, w tym Brytyjczycy, będą musieli podawać dane biometryczne (odciski palców i zdjęcie twarzy) przy każdym wjeździe i wyjeździe.
Kolejną zmianą będzie system ETIAS, czyli elektroniczne pozwolenie na podróż do 30 krajów UE, które będzie kosztować 7 euro (5,90 GBP) i będzie ważne do trzech lat.
W odpowiedzi na te zmiany Wielka Brytania wprowadzi własny system Electronic Travel Authorisation (ETA) dla obywateli UE, który zacznie obowiązywać od kwietnia 2025 roku i będzie kosztować 16 funtów.
Prawo: suwerenność legislacyjna, ale niewielkie zmiany
Podczas kampanii referendalnej zwolennicy Brexitu podkreślali, że opuszczenie UE pozwoli Wielkiej Brytanii samodzielnie kształtować prawo, bez konieczności stosowania unijnych regulacji.W rzeczywistości rząd w 2020 roku skopiował większość unijnych przepisów do brytyjskiego prawa, aby uniknąć chaosu prawnego.
Z prawie 7 000 unijnych regulacji, jedynie około 600 zostało zniesionych do końca 2023 roku.
Zmiany objęły m.in.:
- Zakaz eksportu żywych zwierząt na ubój (co wcześniej było regulowane przez prawo UE).
- Modyfikacje przepisów dotyczących edycji genów w uprawach.
- Możliwość nałożenia VAT na czesne w szkołach prywatnych (co było niemożliwe w UE).
Finanse: oszczędności z braku składek do budżetu UE, ale dodatkowe wydatki
Podczas kampanii przed referendum często powtarzano, że Wielka Brytania wpłacała 350 milionów funtów tygodniowo do budżetu UE.W rzeczywistości w roku finansowym 2019/2020 Wielka Brytania wpłaciła do UE 18,3 miliarda funtów, ale część tych środków wracała w postaci dotacji dla rolników i wsparcia dla regionów.
Po Brexicie rząd zastąpił dotacje unijne własnymi funduszami, np. UK Shared Prosperity Fund, ale ich skala jest mniejsza niż wcześniejsze wsparcie z UE.
Dodatkowo Wielka Brytania musiała zapłacić 14,9 miliarda funtów w ramach zobowiązań wynikających z umowy o wystąpieniu z UE.
Od 2024 roku dalsze płatności wyniosą około 6,4 miliarda funtów, choć będą one rozłożone na kilka lat.
W 2023 roku Wielka Brytania ponownie dołączyła do programu Horizon, który finansuje badania naukowe w Europie.
Oczekuje się, że roczny wkład Wielkiej Brytanii wyniesie około 2 miliardy funtów, jednak wcześniej brytyjscy naukowcy otrzymywali więcej środków, niż kraj wpłacał do funduszu.
Podsumowanie: Brexit nadal dzieli opinię publiczną
Po pięciu latach skutki Brexitu są wyraźne, ale oceny jego konsekwencji pozostają podzielone.Część ekspertów uważa, że Brexit spowolnił wzrost gospodarczy, utrudnił handel i zmniejszył liczbę pracowników z UE.
Inni twierdzą, że długoterminowe korzyści, takie jak większa niezależność prawna i możliwość zawierania własnych umów handlowych, mogą przynieść korzyści w przyszłości.
Jedno jest pewne – temat Brexitu pozostanie przedmiotem debat przez kolejne lata.
Dziękujemy za przeczytanie artykułu do końca! Zachęcamy do odwiedzenia naszego Facebooka, Twittera i YouTube. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
Gorące Tematy
Wielka Brytania czeka na atak śnieżycy – intensywne opady prognozowane w…
Ryanair odwołuje liczne trasy z Wielkiej Brytanii. Oto lista miast, do k…
Ryanair odwołuje loty do europejskich miast. Linia lotnicza ogłasza zmia…
Duża sieć komórkowa w Wielkiej Brytanii podnosi ceny dla miliona klientó…
Brytyjski bank wprowadza ogromne zmiany, które dotkną miliony mieszkańcó…
Parada Świętego Patryka w Birmingham odwołana – organizatorzy tłumaczą p…
Pasażerowie Ryanair, British Airways, easyJet i Jet2 mogą odzyskać do 20…
Asda pilnie prosi o zwrot produktów. „Nie jedz ich!”