W Szkocji rozpoczęła się kolejna fala wcześniejszych zwolnień więźniów. Do końca marca 2025 roku zakłady karne opuści nawet 390 osadzonych, co jest częścią działań mających na celu rozładowanie przepełnionych szkockich więzień.

W Szkocji rozpoczęła się kolejna fala wcześniejszych zwolnień więźniów. Do końca marca 2025 roku zakłady karne opuści nawet 390 osadzonych, co jest częścią działań mających na celu rozładowanie przepełnionych szkockich więzień.

Zmiany wynikają z przepisów przyjętych w ubiegłym roku, które skracają czas odbywania kary z 50% do 40% wyroku dla więźniów skazanych na mniej niż cztery lata.

Proces zwolnień podzielono na trzy etapy, a pierwsza grupa zaczęła opuszczać więzienia we wtorek, 18 lutego 2025 roku.

Rząd Szkocji tłumaczy decyzję przeludnieniem więzień

Według minister sprawiedliwości Szkocji Angeli Constance szkockie więzienia są przepełnione, co negatywnie wpływa na warunki resocjalizacji oraz bezpieczeństwo zarówno osadzonych, jak i pracowników zakładów karnych.

„Jeśli chcemy bezpiecznych społeczności, musimy mieć także bezpieczne więzienia” – powiedziała Constance w rozmowie z BBC.

Pod koniec ubiegłego tygodnia w szkockich więzieniach przebywało 8 344 osadzonych, podczas gdy ich docelowa pojemność wynosi 8 007 miejsc.

To wyraźne przekroczenie limitu, które zmusiło rząd do podjęcia natychmiastowych działań.

Co istotne, wcześniejsze zwolnienie nie obejmuje skazanych za przemoc domową, przestępstwa seksualne oraz inne poważne wykroczenia.

Wcześniejsze zwolnienia budzą kontrowersje

To nie pierwsza tego typu inicjatywa w Szkocji. Latem 2024 roku przedterminowo zwolniono 477 więźniów, jednak efekt był krótkotrwały – w ciągu dwóch miesięcy liczba osadzonych ponownie wzrosła powyżej krytycznego poziomu.

Co więcej, 61 spośród zwolnionych osób wróciło do więzienia przed pierwotnym terminem zakończenia kary, co budzi obawy dotyczące skuteczności tego rozwiązania.

Mimo to minister Constance podkreśla, że obecna fala zwolnień powinna przynieść trwalszy spadek liczby osadzonych o około 5%, co ułatwi zarządzanie systemem penitencjarnym i poprawi warunki resocjalizacji.

Wpływ na ofiary przestępstw. Organizacje apelują o wsparcie

Decyzja o wcześniejszych zwolnieniach budzi niepokój wśród ofiar przestępstw i ich rodzin.

Organizacja Victim Support Scotland (VSS) oraz Scottish Prison Service (SPS) wspólnie apelują do osób pokrzywdzonych, aby zgłaszały się do systemu powiadomień o zwolnieniach osadzonych.

Obecnie tylko niewielki procent ofiar korzysta z tej opcji, co oznacza, że wiele osób może dowiedzieć się o zwolnieniu przestępcy dopiero w momencie, gdy ten pojawi się w ich lokalnej społeczności.

Według Kate Wallace, dyrektor VSS, wielu pokrzywdzonych obawia się o swoje bezpieczeństwo oraz bezpieczeństwo swoich rodzin w sytuacji, gdy sprawca ich cierpienia wraca na wolność.

Przypadek Lynn Burns. Wcześniejsze zwolnienie sprawcy morderstwa jej syna było „traumatyczne”

Jednym z głośnych przypadków jest historia Lynn Burns, której syn Sam Johnston został zamordowany w 2013 roku podczas imprezy domowej w Saltcoats, North Ayrshire.

Sprawca morderstwa, Stuart McCulloch, został skazany na 13 lat i 5 miesięcy więzienia, natomiast jego wspólnik, Allan Carey, usłyszał wyrok trzech lat za nieumyślne zabójstwo.

Lynn Burns dowiedziała się o wcześniejszym zwolnieniu Careya dopiero po tym, jak wrócił on do ich rodzinnego miasta.

„Jako ofiary chcemy czuć się bezpiecznie w naszych społecznościach. Kiedy Carey został zwolniony, było to dla mnie całkowicie traumatyczne” – mówi Burns.

Jej zdaniem system wymiaru sprawiedliwości powinien zdecydowanie lepiej informować rodziny ofiar o takich decyzjach, aby uniknąć dodatkowego cierpienia.

Przepełnione więzienia w Szkocji. Barlinnie na granicy wytrzymałości

Jednym z najbardziej przeciążonych więzień w Szkocji jest Barlinnie w Glasgow, które obecnie działa na poziomie 140% swojej pojemności.

Zakład karny, otwarty jeszcze w XIX wieku, miał pomieścić 987 osadzonych, ale obecnie przebywa w nim niemal 1 400 więźniów.

Michael Stoney, dyrektor Barlinnie, określa tę sytuację jako „tykającą bombę”, która wymaga pilnych działań. Przyznaje, że choć wcześniejsze zwolnienia mogą częściowo odciążyć więzienie, to nie rozwiążą problemu w dłuższej perspektywie.

W 2028 roku planowane jest otwarcie nowoczesnego zakładu karnego HMP Glasgow, którego budowa pochłonie niemal 1 miliard funtów. Do tego czasu system penitencjarny będzie musiał radzić sobie z problemem przepełnienia w obecnych warunkach.

Czy wcześniejsze zwolnienia to tylko doraźne rozwiązanie?

Byli więźniowie oraz eksperci zwracają uwagę, że wcześniejsze zwolnienia nie rozwiązują kluczowych problemów szkockiego systemu więziennictwa.

Jordan Robertson, były osadzony, który obecnie buduje życie jako artysta, opisuje sytuację jako „przechowywanie więźniów”, ponieważ sądy nie nadążają z rozpatrywaniem spraw.

„To szybka naprawa, ale nie długoterminowe rozwiązanie. Prawdziwa resocjalizacja to długi proces” – mówi Robertson.

Co dalej z systemem penitencjarnym w Szkocji?

Reformy systemu karnego w Szkocji od dawna budzą kontrowersje. Już w 2008 roku raport szkockiej komisji ds. więziennictwa wskazywał, że kraj ma jedne z najwyższych wskaźników osadzonych w Europie, a mimo to problem przestępczości wciąż nie został rozwiązany.

Lynn Burns, która po stracie syna pomaga innym ofiarom przestępstw, podkreśla, że priorytetem powinno być zarówno bezpieczeństwo społeczne, jak i skuteczna resocjalizacja skazanych.

„Musimy lepiej karać i resocjalizować przestępców, ale także lepiej dbać o ofiary. A tego, niestety, często brakuje” – mówi Burns.

Szkocja stoi przed kluczowym wyzwaniem – czy uda się znaleźć skuteczny sposób na redukcję przestępczości, poprawę resocjalizacji i jednoczesne zapewnienie sprawiedliwości ofiarom? Odpowiedź na to pytanie pozostaje otwarta.

 
Dziękujemy za przeczytanie artykułu do końca! Zachęcamy do odwiedzenia naszego Facebooka, Twittera i YouTube. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.