Wielka Brytania zaostrza przepisy. DWP będzie monitorować konta bankowe w walce z wyłudzaniem benefitów

Nowy projekt ustawy ma umożliwić skuteczniejsze ściganie oszustw na benefitach i odzyskiwanie pieniędzy z kont osób, które zalegają z długami wobec państwa.

Brytyjski rząd planuje wprowadzić przełomowe zmiany w przepisach dotyczących walki z nadużyciami świadczeń.

Projekt nowej ustawy o zwalczaniu oszustw (Fraud Bill) przewiduje, że Departament Pracy i Emerytur (DWP) uzyska prawo do monitorowania danych bankowych w celu wykrywania nieuczciwych pobrań zasiłków.

Zmiany mają dotyczyć również osób, które nie spłacają należnych długów wobec państwa, mimo że – według DWP – posiadają wystarczające środki finansowe.

Wielka Brytania walczy z oszustwami na benefitach

W odpowiedzi na ten problem w Izbie Lordów przegłosowano poprawkę do ustawy Public Authorities (Fraud, Error and Recovery) Bill. Daje ona Public Sector Fraud Authority (PSFA) – czyli Urzędowi ds. Nadużyć w Sektorze Publicznym – możliwość samodzielnego wszczynania dochodzeń i odzyskiwania środków publicznych bez konieczności zaproszenia ze strony innej instytucji.

Dotychczas PSFA mogła interweniować jedynie na prośbę organu, który został poszkodowany. Baronessa Finn z Partii Konserwatywnej określiła ten zapis jako „nadzwyczajnie ograniczający” i nazwała urząd „psem stróżującym, który może szczekać tylko wtedy, gdy ktoś mu pozwoli”.

Rząd apeluje o współpracę, ale Izba Lordów za większymi uprawnieniami

Pomimo tych zapewnień, większość w Izbie Lordów poparła poprawkę – łącznie 200 głosów za i 194 przeciw, w tym 163 głosy konserwatystów oraz kilku niezależnych lordów.

Teraz ustawa wróci do Izby Gmin, gdzie zostanie ponownie rozpatrzona w tzw. etapie „ping-pong”, czyli procesie wymiany poprawek między izbami parlamentu.

DWP nie zobaczy, jak wydajesz pieniądze

Zamiast tego, w ramach tzw. Eligibility Verification Measure, departament będzie współpracował z bankami i instytucjami finansowymi, które będą przekazywać ograniczone informacje. Dane te mają pomóc w identyfikacji osób przekraczających próg majątkowy – np. 16 000 funtów w przypadku zasiłku Universal Credit.

Ustawa ściśle zakazuje udostępniania danych o konkretnych transakcjach. Co więcej, banki, które przekażą zbyt szeroki zakres informacji, będą mogły zostać ukarane. Dokumenty rządowe podkreślają również, że dane nie będą udostępniane „na podstawie przypuszczenia lub podejrzenia, że ktoś popełnił przestępstwo”.

Nowe środki DWP do walki z nadużyciami

• uprawnienia do przeszukań i zajęcia mienia w ramach śledztw dotyczących zorganizowanych grup przestępczych,
• prawo do odzyskiwania długów od osób, które już nie pobierają zasiłków i nie pracują w systemie PAYE, ale są w stanie je spłacić,
• obowiązek dla banków i kas oszczędnościowych zgłaszania przypadków naruszeń zasad przyznawania świadczeń, zanim powstaną kolejne długi,
• wprowadzenie systemu nadzoru i raportowania, który ma zagwarantować, że nowe uprawnienia będą stosowane proporcjonalnie i zgodnie z prawem,
• zastosowanie nowych sankcji cywilnych i kar administracyjnych jako alternatywy dla postępowań karnych,
• możliwość wykorzystania uprawnień dochodzeniowych w sytuacjach kryzysowych – na wzór działań podejmowanych podczas pandemii COVID-19.

PSFA i DWP zapowiadają wprowadzenie zasady „test and learn”, czyli testowania nowych rozwiązań w praktyce, aby znaleźć najbardziej skuteczne metody zwalczania oszustw w sektorze publicznym.

Wielka Brytania chce odzyskać miliardy funtów

Nowe prawo – jeśli zostanie zatwierdzone przez Izbę Gmin – będzie stanowić jeden z największych kroków w historii DWP w kierunku cyfrowej kontroli i automatycznej weryfikacji uprawnień do świadczeń w Wielkiej Brytanii.