Wielka Brytania planuje podwyżki podatków. Które daniny mogą wzrosnąć w listopadowym budżecie?

Nowy raport IFS ujawnia, że aby wypełnić lukę budżetową, rząd może sięgnąć po drastyczne podwyżki podatków – od council tax, przez VAT, aż po składki emerytalne.

Brytyjskie Ministerstwo Finansów przygotowuje się do najważniejszego budżetu roku, a kanclerz Rachel Reeves ma coraz mniej czasu na decyzje, które pozwolą zrównoważyć finanse państwa.

Do 10 listopada Biuro Odpowiedzialności Budżetowej (OBR) przekaże rządowi pierwsze „post-measure” prognozy, pokazujące czy planowane zmiany wystarczą do załatania tzw. „fiscal black hole”.

Jeśli nie, będzie jeszcze jedna szansa na poprawki – przed samym Dniem Budżetu, zaplanowanym na 26 listopada 2025 roku.

Pod presją ogromnego deficytu i obietnic wyborczych

Z drugiej strony, to właśnie te podatki przynoszą największe wpływy. Jeśli pozostaną nietknięte, pole manewru Reeves będzie niezwykle wąskie.

Według raportu Instytutu Studiów Fiskalnych (IFS), który opublikowano w połowie października, podwyżki w innych obszarach – np. podatkach majątkowych czy firmowych – przyniosą znacznie mniejsze efekty. Dlatego, jak zauważa IFS, rząd może być zmuszony do sięgnięcia po mniej popularne rozwiązania.

Jakie podatki mogą wzrosnąć? Analiza możliwych scenariuszy

• nowa dopłata podwajająca stawki w dwóch najwyższych progach council tax,
• zniesienie kwoty wolnej w podatku spadkowym (inheritance tax),
• zwiększenie podatkowej dopłaty dla banków,
• likwidacja umorzenia podatku od zysków kapitałowych po śmierci,
• zniesienie ulgi przy sprzedaży aktywów firmowych (business asset disposal relief),
• oraz poprawa ściągalności podatków wśród małych firm, co mogłoby przynieść dodatkowe 5 mld funtów.

Podwyżki VAT i podatków od majątku na stole

IFS sugeruje również możliwość poszerzenia bazy VAT – obecnie Wielka Brytania ma wyjątkowo dużo produktów objętych stawką 0% lub zwolnionych z podatku.

W praktyce jednak taka zmiana wywołałaby silny sprzeciw społeczny – choć, jak zauważają eksperci, nawet zamożni klienci luksusowych butików korzystają dziś z preferencyjnych zasad.

Emerytury i ulgi podatkowe pod lupą

Byłoby to jednak posunięcie kontrowersyjne – mogłoby zniechęcić lepiej zarabiających do oszczędzania, a nawet uderzyć w grupy takie jak nauczyciele i pielęgniarki, których pensje wchodzą w wyższy próg podatkowy dopiero po doliczeniu składek.

Dlaczego to wszystko może nie wystarczyć

Tymczasem sytuacja polityczna – spadające notowania rządu i wewnętrzne konflikty w Partii Pracy – sprawiają, że Reeves prawdopodobnie zdecyduje się na ostrożne, techniczne korekty zamiast radykalnych zmian.

Choć do prezentacji budżetu pozostało jeszcze kilka tygodni, jasne jest jedno – nadchodzący listopad przyniesie Brytyjczykom decyzje, które mogą realnie wpłynąć na ich portfele. A kanclerz, jak piszą komentatorzy, „pochyli się nad arkuszem Excela i będzie mieć nadzieję, że liczby w końcu się zepną”.