Nowe przepisy wprowadzone w Wielkiej Brytanii dają DWP szeroki dostęp do danych finansowych obywateli, a także możliwość szybszego egzekwowania długów.

W Wielkiej Brytanii właśnie weszła w życie jedna z najbardziej kontrowersyjnych ustaw dotyczących systemu świadczeń społecznych.

Nowe regulacje przyznają Ministerstwu Pracy i Emerytur — Department for Work and Pensions (DWP) — dodatkowe kompetencje, które mają pomóc w walce z wyłudzeniami i błędami w wypłacaniu świadczeń – podaje Birmingham Live.

Rząd podkreśla, że celem jest uszczelnienie systemu i ochrona publicznych pieniędzy. Jednocześnie organizacje społeczne i posłowie opozycji ostrzegają, że przepisy mogą uderzyć w osoby najbardziej narażone na wykluczenie i osłabić zaufanie do instytucji.

Zmiany wynikają z Public Authorities (Fraud, Error and Debt) Bill i dotyczą m.in. dostępu do informacji bankowych, nowych rodzajów wezwań oraz możliwości szybkiego ściągania należności bez konieczności angażowania sądu.

Dlaczego wprowadzono nowe uprawnienia dla DWP

Minister Andrew Western z Partii Pracy podkreślił, że „wraz z rozwojem metod oszustw konieczna jest zdecydowana reakcja państwa”.

Według rządu skala nadużyć i błędów w systemie świadczeń rośnie, a skuteczniejsze narzędzia kontrolne mają umożliwić „lepszą identyfikację, zapobieganie i odzyskiwanie długów wobec podatników”.

Z kolei organizacje praw człowieka oraz część parlamentarzystów obawiają się, że ustawa tworzy „drugą kategorię obywateli”, których prawa do prywatności będą ograniczone tylko dlatego, że pobierają świadczenia. Krytycy porównują niektóre zapisy do nadmiernej inwigilacji, a nawet „państwa Big Brother”.

1. Kontrola kont bankowych poprzez Eligibility Verification Measure

Najbardziej dyskutowanym elementem ustawy są nowe zasady dostępu DWP do informacji finansowych obywateli. Instytucja będzie mogła wysyłać tzw. Eligibility Verification Notice do banków i innych instytucji finansowych.

Po otrzymaniu takiego zawiadomienia bank ma prawny obowiązek przekazać określone dane dotyczące klienta. Mogą to być na przykład informacje o wpływach, saldach czy transakcjach, jeśli mają znaczenie dla potwierdzenia prawa do świadczeń.

Ważne jest to, że osoba pobierająca świadczenia nie musi być podejrzana o przestępstwo — dane mogą być sprawdzane także na zasadzie profilaktyki i wykrywania nieprawidłowości.

2. Direct Deduction Order – bezpośrednie potrącenia z konta lub wynagrodzenia

Nowe prawo pozwala DWP na stosowanie tzw. Direct Deduction Orders. Oznacza to, że w przypadku stwierdzenia nadpłaty lub długu urząd będzie mógł samodzielnie pobrać środki z konta bankowego lub wynagrodzenia świadczeniobiorcy.

Dotychczas takie działania wymagały zwykle dodatkowych procedur lub zgody pracodawcy. Teraz cały proces może odbywać się znacznie szybciej, co wywołało ogromne obawy m.in. Disability Rights UK.

Przedstawiciel organizacji, Mikey Erhardt, stwierdził, że przepisy mogą szczególnie zaszkodzić osobom chorym, z niepełnosprawnościami i pozbawionym wsparcia.

3. Information notices – obowiązek przedstawienia informacji na żądanie

DWP otrzymało prawo wysyłania tzw. information notices. Jest to formalne wezwanie, które nakłada na osobę podejrzaną o błąd lub nadużycie obowiązek dostarczenia określonych danych.

Brak odpowiedzi lub przekazanie niepełnych informacji może skutkować dalszymi postępowaniami, a nawet sankcjami finansowymi.

Organizacja Big Brother Watch ostrzega, że tego typu rozwiązania mogą zniechęcić część osób do kontaktu z urzędem, co może prowadzić do utraty uprawnień lub pogorszenia sytuacji życiowej.

4. Recovery notices – zapowiedź działań prawnych w celu odzyskania pieniędzy

Ustawa umożliwia DWP wysyłanie tzw. recovery notices. To dokument informujący osobę o planowanym wszczęciu działań prawnych dotyczących zwrotu nienależnie pobranych świadczeń.

Tego typu zawiadomienia mają zwiększyć skuteczność odzyskiwania środków publicznych, jednak według części parlamentarzystów mogą dodatkowo zastraszać osoby, które mogły popełnić błąd nieświadomie.

5. Penalty decision notices – informacja o nałożeniu kary

DWP będzie mogło wysyłać decyzję o nałożeniu kary finansowej bez konieczności natychmiastowego kierowania sprawy do sądu. Dokument będzie zawierał informację o przewinieniu oraz wysokości kary.

Krytycy podkreślają, że w połączeniu z szerokimi uprawnieniami do wglądu w dane finansowe może to prowadzić do automatycznego nakładania sankcji w oparciu o niepełne dane lub błędy systemowe.

6. Penalty notice – obowiązek zapłaty do określonej daty

Osoba, która otrzyma penalty notice, będzie zobowiązana do uregulowania wymaganej kwoty w wyznaczonym terminie.

To kolejny element przyspieszający egzekwowanie należności. Posłowie ostrzegają, że w przypadku błędów systemu informatycznego lub nieporozumień może dojść do sytuacji, w której osoby niewinne będą zmuszane do uiszczania opłat, zanim zdążą udowodnić swoją rację.

7. Deductions from earnings order – potrącenia z pensji

Jeżeli osoba pracuje, a DWP uzna, że zalega z płatnościami, będzie mogło nałożyć tzw. deductions from earnings order.

Oznacza to, że pracodawca zostanie zobowiązany do przekazywania części wynagrodzenia bezpośrednio do DWP aż do momentu spłaty długu.

To rozwiązanie już wcześniej funkcjonowało, jednak nowe przepisy czynią je szybszym i łatwiejszym do zastosowania.

Czy przepisy są bezpieczne dla obywateli? Spór w parlamencie trwa

W debacie nad ustawą pojawiło się wiele wątpliwości dotyczących braku jasnych zabezpieczeń. Liberal Democrat MP Steve Darling zwrócił uwagę, że ustawa została przepchnięta przez parlament w zaledwie kilka dni, bez pełnej analizy skutków i bez konsultacji społecznych.

Z kolei posłanka Deborah Abrahams z Partii Pracy ostrzegła, że „chociaż walka z oszustwami jest konieczna, ustawa może zniechęcić osoby najbardziej wrażliwe do kontaktu z DWP”, co paradoksalnie może zwiększyć liczbę problemów i błędów w systemie.

Minister ds. pracy i emerytur w gabinecie cieni Helen Whately dodała, że przypadki takie jak skandal Horizon powinny być ostrzeżeniem przed bezgranicznym zaufaniem do systemów komputerowych, które nie zawsze działają poprawnie.

 
Dziękujemy za przeczytanie artykułu do końca! Zachęcamy do odwiedzenia naszego Facebooka, Twittera i YouTube. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Czytaj poprzedni artykuł: Duży bank w Wielkiej Brytanii wydaje pilne ostrzeżenie dla klientów. Uwaga na fałszywe listy

Czytaj następny artykuł: HMRC zyskało wgląd w aktywność w sieci. Kontrole mogą uderzyć w tysiące gospodarstw domowych w Wielkiej Brytanii