Wiadomości

Miliony mieszkańców Wielkiej Brytanii mogą otrzymać tysiące funtów odszkodowania z sześciu dużych pozwów zbiorowych

Nie tylko Mastercard – sprawy dotyczą też mieszkań, energii, Apple, a nawet kredytów samochodowych. W grę wchodzą kwoty sięgające tysięcy funtów dla każdego uprawnionego.

W Wielkiej Brytanii trwa fala pozwów zbiorowych, które mogą skutkować wypłatą odszkodowań dla milionów konsumentów.

Dotyczą one m.in. ukrytych prowizji w ubezpieczeniach mieszkaniowych, zawyżonych rachunków za energię, nieujawnionych prowizji przy kredytach samochodowych, a także działań Mastercard i Apple uznanych za naruszenie prawa konkurencji.

Te sprawy mogą przynieść niektórym osobom setki, a innym nawet kilka tysięcy funtów rekompensaty – i często bez konieczności podejmowania żadnych działań.

Wszystkie te przypadki mają wspólny mianownik – wykorzystują nowe możliwości prawne wprowadzone przez ustawę Consumer Rights Act z 2015 roku, która umożliwiła zbiorowe postępowania sądowe w trybie „opt-out”.

To oznacza, że konsumenci, których dotyczy sprawa, są automatycznie włączeni do pozwu, chyba że sami z niego zrezygnują.

Oto sześć najgłośniejszych spraw, które mogą przełożyć się na realne pieniądze dla milionów osób w Wielkiej Brytanii.

Właściciele mieszkań mogą domagać się nawet 3 500 funtów odszkodowania

Około 20 000 właścicieli mieszkań w budynkach wielorodzinnych pozwało właścicieli budynków (tzw. freeholderów), zarzucając im pobieranie ukrytych prowizji od firm ubezpieczeniowych.

Według pozwu, prowizje te były doliczane do kosztów ubezpieczenia budynku i przerzucane na lokatorów w formie wyższych opłat serwisowych – bez ich wiedzy ani zgody.

Adwokaci z kancelarii Velitor Law twierdzą, że w niektórych przypadkach prowizje te były pobierane nawet od 1997 roku i mogą dotyczyć do 900 000 lokatorów.

Wśród pozwanych są cztery duże podmioty zarządzające budynkami: E&J Estates, Consensus Business Group, Long Harbour oraz Ground Rents Income Funds – wszyscy zaprzeczają jakimkolwiek nadużyciom.

Pozew zakłada odzyskanie co najmniej sześciu lat prowizji, ale prawnicy złożyli wniosek o zawieszenie przedawnienia, co może rozszerzyć zakres czasowy aż o 28 lat.

Mastercard ma wypłacić do 70 funtów każdemu uprawnionemu

Pozew przeciwko Mastercard dotyczy opłat kartowych narzucanych detalistom w latach 1992–2008, które zdaniem powodów skutkowały wyższymi cenami dla konsumentów.

Pozew zainicjował Walter Merricks, były rzecznik finansowy, a ostateczna kwota ugody opiewa na 200 milionów funtów – z czego połowa przeznaczona jest dla konsumentów.

Aby być uprawnionym do odszkodowania, wystarczyło mieszkać przez minimum trzy miesiące między czerwcem 1997 a czerwcem 2008 roku w Anglii, Walii lub Irlandii Północnej (od maja 1992 w przypadku Szkocji) i dokonywać zakupów u sprzedawców akceptujących Mastercard.

Kwota wypłat zależy od liczby zgłoszeń: jeśli zgłosi się 2,5 miliona osób – każdy otrzyma około 45 funtów, ale przy mniejszej liczbie wypłat mogą sięgnąć nawet 70 funtów.

Na zgłoszenie roszczenia jest czas do końca 2025 roku.

Apple pozywane przez Which? – stawką 3 miliardy funtów

Organizacja konsumencka Which? pozwała Apple, oskarżając firmę o nadużywanie dominującej pozycji poprzez „wymuszanie” korzystania z iCloud.

Według pozwu Apple promował własną usługę chmurową, utrudniając jednocześnie korzystanie z rozwiązań konkurencyjnych, co miało naruszać przepisy antymonopolowe.

Pozew dotyczy aż 40 milionów brytyjskich użytkowników, którzy korzystali z iCloud po 1 października 2015 roku.

W dniach 19–21 listopada 2025 roku trybunał ds. konkurencji rozpatrzy, czy sprawa może być kontynuowana w formie pozwu zbiorowego.

Rachunki za prąd i gaz mogą dać setki funtów rekompensaty

Clare Spottiswoode, była szefowa brytyjskiego regulatora rynku gazu, prowadzi pozew zbiorowy przeciwko firmom energetycznym.

Chodzi o lata 1999–2009, kiedy to – według pozwu – firmy te uczestniczyły w kartelu dotyczącym sprzedaży kabli energetycznych wysokiego napięcia, co skutkowało zawyżonymi kosztami dla klientów.

Zobacz też:

Komisja Europejska już w 2014 roku nałożyła na te firmy grzywny, a obecnie trwają starania o uzyskanie odszkodowania dla brytyjskich konsumentów.

Każdy, kto płacił rachunki za energię w Wielkiej Brytanii od 2001 roku, może zostać objęty pozwem.

Poszkodowani w wyciekach danych mogą otrzymać rekompensaty

Również sprawy dotyczące naruszeń bezpieczeństwa danych osobowych trafiają do sądów jako pozwy zbiorowe.

Jednym z przykładów jest sprawa przeciwko sieci Marks & Spencer, która w wyniku ataku hakerskiego naraziła na szwank prywatność klientów.

Pozew prowadzi Patrick McGuire z kancelarii Thompsons Solicitors, reprezentując szkockich konsumentów.

Na tym etapie nie wiadomo jeszcze, jakie kwoty będą przyznane poszkodowanym.

Kierowcy otrzymają część z 20 miliardów funtów za ukryte prowizje

Sąd Apelacyjny orzekł, że niektóre banki i instytucje finansowe naruszyły prawo, nie ujawniając klientom informacji o prowizjach przy udzielaniu kredytów samochodowych.

Chodzi o tzw. Discretionary Commission Arrangements (DCAs), w ramach których dealerzy mogli samodzielnie ustalać wysokość oprocentowania, aby zwiększyć własne prowizje – bez wiedzy klienta.

Sprawa trafiła aż do Sądu Najwyższego, który zdecydował, że konsumenci mają prawo do rekompensaty. Łączna kwota wypłat wyniesie 20 miliardów funtów.

Oczekuje się, że wypłaty nastąpią poprzez oficjalny program rekompensat, którego szczegóły ogłosi FCA – brytyjski organ nadzoru finansowego – najpóźniej do poniedziałku.

Jak działają pozwy zbiorowe w Wielkiej Brytanii?

W Anglii i Walii tego typu sprawy najczęściej prowadzone są jako Group Litigation Order (GLO), a w przypadku naruszeń prawa konkurencji – jako Collective Proceedings Order (CPO).

Po wejściu w życie ustawy Consumer Rights Act 2015 możliwe stało się prowadzenie postępowań w trybie „opt-out”, bez konieczności indywidualnego zgłaszania się do udziału.

Procesy te bywają jednak długotrwałe, a każda ze stron ma prawo do składania apelacji na różnych etapach postępowania.

Warto też wiedzieć, że dołączenie do pozwu zwykle nic nie kosztuje, ale kancelarie pobierają część wygranej – czasem nawet do 30% – tytułem pokrycia kosztów prawnych.

Mimo że nie ma gwarancji wypłaty, liczba pozwów zbiorowych rośnie, a sprawa Mastercard pokazuje, że nawet długie postępowania mogą ostatecznie przynieść realne pieniądze milionom osób.

wtorek, 05 sierpnia 2025 06:44 - Adam Bham

Dziękujemy za przeczytanie artykułu do końca! Zachęcamy do odwiedzenia naszego Facebooka, Twittera i YouTube. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.